Mati/Lahir Sebelum/Selepas Malam Raya & kewajipan zakat Fitrah [kemas kini]

Mazhab Syafie mengatakan, syarat wajib zakat Fitrah, ialah ‘sempat menemui kedua-dua bulan’, iaitu bulan Ramadhan dan bulan Syawal (Mughni al-Muhtaj karangan Khatib al-Syarbini, jil.5, ms.62)

Oleh sebab itu :

i. Bayi yang dilahirkan selepas tenggelam matahari (selepas Maghrib) hari terakhir Ramadhan (atau lahir pada malam raya), tidak wajib zakat Fitrah ke atasnya.

Sebabnya, bayi tersebut hanya sempat bertemu dengan satu bulan sahaja, iaitu bulan Syawal.

ii. Isteri yang dikahwini selepas tenggelam matahari hari terakhir Ramadhan (atau dikahwini pada malam raya), tidak wajib ke atas suaminya membayar zakat fitrah untuknya.

Sebabnya, wanita tersebut hanya menjadi isterinya hanya dalam satu bulan, iaitu bulan Syawal.

iii. Orang yang masuk Islam selepas tenggelam matahari hari terakhir Ramadhan (atau masuk Islam pada malam raya), tidak wajib ke atasnya zakat Fitrah.

Sebabnya, orang tersebut hanya menjadi muslim dalam satu bulan sahaja, iaitu bulan Syawal.

iv. Orang yang fakir, yang menjadi kaya selepas tenggelam matahari hari terakhir Ramadhan (atau menjadi kaya pada malam raya), tidak wajib ke atasnya zakat Fitrah.

Sebabnya, si fakir tersebut hanya berada dalam keadaan kaya dalam satu bulan sahaja, iaitu bulan Syawal. (Sabilal Muhtadin, jil.2, ms.222)

Dalam keempat-empat contoh di atas, kesemua individu terbabit tidak sempat menemui kedua-dua bulan, iaitu Ramadhan dan Syawal. 

Justeru, tidak wajib ke atas mereka zakat Fitrah.

Sekali lagi ditegaskan, kata kunci berkaitan kewajipan zakat Fitrah ialah 'hidup dalam kedua-dua bulan, iaitu Ramadhan dan Syawal'.

Oleh itu :

i. Bayi yang dilahirkan sebelum Maghrib hari terakhir Ramadhan, kemudian mati beberapa minit selepas Maghrib (iaitu malam raya), wajib ke atasnya zakat Fitrah.

Sebabnya, bayi tersebut sempat menemui kedua-dua bulan, Ramadhan dan Syawal walaupun dalam tempoh yang sangat singkat.

ii. Isteri yang dikahwini sebelum Maghrib hari terakhir Ramadhan, kemudian diceraikan selepas Maghrib hari tersebut (atau malam raya), wajib ke atas suami membayar zakat Fitrahnya.

Sebabnya, wanita tersebut sempat menemui bulan Ramadhan dan Syawal dalam keadaan menjadi isteri kepada si suami.

Pendapat salah

Difahami daripada penjelasan di atas, pendapat yang mengatakan, orang yang mati pada bulan Ramadhan, wajib dikeluarkan untuknya zakat Fitrah, adalah pendapat yang tidak benar.

Sebenarnya, nama zakat itu sendiri jelas menunjukkan ketidakbenaran pendapat ini.

Ia dinamakan zakat al-Fitr kerana ia diwajibkan dengan sebab tibanya Hari Raya Aidilfitri (Mughni al-Muhtaj, jil.5, ms.61).